Jaki cechy powinny wyróżniać managera przyszłości? 

Czyli o tym, jak znaleźć swoje miejsce w dobie automatyzacji

W kolejnym już odcinku Cyfrowego Bliźniaka poruszamy wątek managera przyszłości. Zastanawiamy się nad tym, jakie cechy powinny wyróżniać nowoczesnego kierownika i jakie kompetencje miękkie są podstawą na dzisiejszym rynku pracy. Świat przemysłu nadąża nad digitalizacją – nie jest to jednak cecha znana powszechnie każdej z branż. Co robić, gdy sytuacja wymaga przestawienia się na zautomatyzowany świat? Kto może zostać managerem przyszłości? O tym i o wartościach, jakie może wnieść człowiek do świata cyfryzacji rozmawiamy w dzisiejszym podcaście. 

Rola managera

Powszechna definicja roli managera brzmi następująco: “Manager to osoba, której podstawowym zadaniem jest realizacja procesu zarządzania – planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodzenie – motywowanie i kontrolowanie”. Jeżeli zastanowimy się głębiej, do każdej z tych rzeczy zastosować można różnego rodzaju rozwiązania technologiczne. Jak to wygląda w praktyce? 

• Planowanie w firmach produkcyjnych często nawet w całości odbywa się za pomocą algorytmów. 
• Podobnie do podejmowania decyzji standardem staje się używanie sztucznej inteligencji. 
• Prawidłowo działające obszary organizowania i motywowania wymagają rozwiązań, które zbierają efekty. Poszczególne narzędzia pomagają sprawdzić, gdzie firma podąża i co dany pracownik zrealizował. Przy 100-200 osobach w zespole potrzebujemy środków do sprawdzania efektywności każdego z pracowników. 

Czy w dobie digitalizacji stanowisko managera przetrwa więc w dotychczasowej formie? Jakich managerów potrzebuje dzisiejsza gospodarka?

Automatyzacja trendem

Coraz więcej rzeczy możemy dziś zautomatyzować – jest to coraz bardziej opłacalne. Spośród wielu branż automatyzacja króluje zwłaszcza w firmach produkcyjnych w procesach powtarzalnych. Zastąpienie człowieka robotem w usługach np. fryzjerskich jest bardziej skomplikowane lecz nie jest niemożliwe. Wynika to z potrzeby potraktowania każdego klienta indywidualnie – każdy z nas wygląda inaczej, ma inną strukturę włosów. Dawniej automatyzowaliśmy tylko procesy powtarzalne – w pozostałych przypadkach robotyzacja nie jest niemożliwa, jednak jest trudniejsza lub działa na innych zasadach. Spójrzmy na przykład biura rachunkowego. Dotychczas faktury dla klientów z zewnątrz tworzyliśmy ręcznie. Dziś wciąż tego klienta trzeba obsłużyć w każdym miesiącu w różnym stopniu, ale oczywistym narzędziem stały się programy, które pomagają skrócić czas pracy nad nim o wiele godzin. Dużo informacji znajdziemy po wpisaniu samego numeru NIP do systemu, podatki wyliczają się automatycznie, także niektóre dane generowane są automatycznie. Wykorzystanie systemów informatycznych sprawia, że ta sama ilość pracowników pozwala na obsłużenie większej ilości klientów bez zatrudniania nowych osób do zespołu. 

Odciążenie od trudnych prac

Automatyzacja ma za zadanie odciążać człowieka od pracy w trudnych, niebezpiecznych warunkach. Na co dzień mamy do czynienia z internetem rzeczy, tj. IOT nawet o tym nie wiedząc. Systemy wymieniają się danymi nawet, jeśli nie jesteśmy świadomi działania tych procesów. Na produkcji poszczególne maszyny przekazują sobie informacje typu – “ten etap produkcji został zakończony, może rozpocząć się kolejny”. Podobnie funkcjonują systemy inteligentne w domu – sterowane światło, sparowany głośnik i wiele więcej. Kolejny krok to smart cities, czyli miasta opomiarowane, monitorujące np. jakość powietrza. Później wymienić możemy fabryki przyszłości –  4.0, 5.0, gdzie maszyny sterowane są bez zaangażowania człowieka. Człowiek potrzebny jest tylko do ich kontroli. Ważny obszar, którego dotyka automatyzacja to również opieka medyczna. Popularnie używany smartwatch pozwala monitorować wiele parametrów organizmu. Na podstawie uczenia maszynowego w przyszłości prawdopodobnie będzie mógł powiedzieć o incydencie w organizmie zanim on się wydarzy. 

Sztuczna inteligencja

Bieżący, 2023 rok stoi pod znakiem sztucznej inteligencji. Każdego dnia słyszymy o setkach możliwości wykorzystania różnego rodzaju algorytmów i aplikacji. Jeśli nie wiemy, czym AI w ogóle jest, automatycznie odcinamy sobie wiele możliwości. W przemyśle sama w sobie sztuczna inteligencja pojawiła się znacznie dawniej, ale brakowało interfejsa pozwalającemu każdemu z nas na interakcję. Aktualnie dostępnych jest wiele rozwiązań powiązanych. AI jako kompetencja managerów przyszłości, a nawet i teraźniejszości sprawia, że Ci, którzy wejdą płynnie w nowe rozwiązania, będą bardziej efektywni. 

AI a zawody przyszłości

Czy powstaną nowe stanowiska w 80-90% skoncentrowane na rozwiązaniach AI? Każda rewolucja przemysłowa, technologiczna przyczyniła się do tego, że jedne stanowiska pracy bezpowrotnie umarły, a przy tym narodziły się inne. Na świecie żyje około 8 miliarda ludzi. Kiedyś ta liczba była aż o połowę mniejsza. Mimo tego, że technologia jest do tego stopnia powszechna, stanowisk pracy jest znacznie więcej. Każda sztuczna inteligencja wymaga kontroli i pracy nad sobą. Każdego robota trzeba sprawdzać, nakierowywać, czasami też naprawiać. Pojawia się pytanie, czyje to będzie zadanie. 

Zmiany procesów a bezrobocie

Pewne miejsca pracy wymierały wraz z pokoleniami. Naturalnie kończyła się dana generacja ludzi, a zawody nie zostawały przekazywane kolejnym pokoleniom. Syn i wnuk kowala nie kontynuował już rodzinnego biznesu. Dzisiejsze życie jest szybsze. Nie mają jednak sensu obawy, że zostaniemy zastąpieni robotem w ciągu najbliższych 10 lat, a ludzkość stanie się bezrobotna. Historia pokazuje, że tak się nie dzieje. Wręcz przeciwnie – dzisiejszy dostęp do bezpłatnej wiedzy, łatwość zdobywania nowych umiejętności są nieporównywalne. Jeszcze 50 lat wstecz zmiana zawodu wymagała ogromnego wysiłku. Od zgłębiania teorii na studiach, godzin spędzonych w bibliotekach, a dopiero później nauce na tej podstawie w praktyce, rozwój był większym wyzwaniem. W dobie internetu problem pojawia się na poziomie podejścia – nie konkurencji w postaci automatyzacji.

Miejsce na nowe

W świecie łatwego dostępu do informacji mamy wiele możliwości – trzeba tylko poświęcić im swój czas. W miarę postępu AI pojawi się większe zapotrzebowanie na osoby, które będą serwisować te roboty. Niczego nie tracimy, rozwijamy się za to jako ludzie. Zyskujemy, ponieważ coraz rzadziej wykonujemy szkodliwe dla zdrowia czynności. W działaniu AI potrzebny będzie czynnik ludzki. Nasze obawy przed postępującą cywilizacją w niczym nie pomogą. Bunt przeciw automatyce w firmie nic nie zmieni. Jeśli czujemy się zagrożeni warto zastanowić się, w jaki sposób możemy zyskać na tym, że branża idzie w tym kierunku. Najgorszym rozwiązaniem jest zamknięcie się na nowe sposoby działania tylko z tego powodu, że przez ostatnie 10 lat robiliśmy daną rzecz inaczej i założymy, że kolejne 10 też chcemy tak działać. Każdy z nas korzystał, przynajmniej w przeszłości, z Windowsa. Jak dawniej zmieniały się interfejsy, a jak zmieniają się teraz? Zmiany dzieją się nawet w przeciągu jednego roku – opór tego nie zatrzyma. 

Inwestycja w siebie i w rozwój 

Cenne jest założenie, że codziennie muszę zmniejszać swoją niewiedzę. Ważna jest akceptacja, że nowe rzeczy pojawiać się będą na rynku coraz szybciej. Istota to także zrozumienie sensu inwestycji w siebie. Obecnie przestrzeń do rozwoju może być cenniejszą wartością dla pracownika od np. ilości premii finansowych. Podczas negocjacji umów warto rozmawiać na temat szkoleń – w jakim kierunku chcemy się rozwijać i jakie ma to dla nas znaczenie. Specjalistyczne szkolenia indywidualne często są droższe od tych dedykowanych dla firm, a przy tym trudniej dostępne.

Współpraca w zespołach

Jeśli automatyzujemy pewne procesy powtarzalne, trudne do wykonania, bardzo ważna jest komunikacja w zespole. Pojawia się jeszcze większa konieczność formułowania potrzeb, asertywność. Każdy z nas musi zrozumieć, że tym, co odróżnia nas od AI są kompetencje miękkie i umiejętności relacyjne. 

Dawanie przykładu 

Zespół wie, co robić, jeśli lider wie, co robi. Organizacje psują się od góry. Jeśli manager tylko komunikuje, że tak będziemy działać, ale sam nie będzie służył przykładem, inne osoby albo także nie będą “up to date” albo nie będą chciały dłużej w tym miejscu pracować. Prowadzenie ludzi poprzez przykład to bardzo cenna umiejętność miękka. Nie każdy manager jest liderem i nie każdy lider jest managerem. Najskuteczniejsi są managerzy, którzy są naturalnymi liderami. Stanowisko managera wymaga dawania od siebie dużo więcej. Wymagać musimy jednak najpierw od siebie, dopiero później od ludzi. 

Znajdź swoje miejsce

Technologia jest czymś, czego nie powinniśmy się bać. Rozwój technologiczny jest za bardzo posunięty do przodu, żeby mógł się zatrzymać. Na rynku pracy wygrają ci, którzy najszybciej będą do tych zmian się adaptować, a nawet będą starali się je wyprzedzać. Zgodnie ze słowami Darwina podsumujmy – gatunek, który przetrwa to nie ten, który jest najsilniejszy, ale ten, który najszybciej adaptuje się do zmian.